Modele Alınmayan Bağımsız Değişkenler
Gerçekte bağımlı değişken, çok sayıda bağımsız değişkenin etkisi altındadır. Ancak, uygulamada, çeşitli nedenlerle bazı değişkenler modele dahil edilmezler. Bilgi eksikliği, bazı tahmin problemlerinden problemlerinden kaçınmak ve veri bulamama gibi nedenlerle bütün bağımsız değişkenler modele alınmamaktadır. Örneğin İthalatı etkileyen değişken olarak sadece GSMH alınmış olduğunda, ithalatı etkileyen diğer değişkenlerin hepsi hata teriminde toplanır. Modele GSMH dan başka döviz kurları ve fiyat genel düzeyi gibi faktörlerde etkileyebilmektedir.
İnsan Davranışlarının Belirsizliği
İnsanlar aynı şartlar altında farklı davranışlar gösterebilirler. Bu da, regresyon doğrusunun gösterdiği normal davranış kalıbından sapmalara ve dolaysıyla hataya yol açabilir. Örneğin, gelir, döviz kuru ve fiyatlar aynı kaldığı halde ithal malı talebi bir anlık etkiyle değişebilir.
Matematiksel Kalıbın Yanlış Seçilmesi
Değişkenler arasındaki ilişkiyi ifade eden matematiksel kalıbın yanlış seçilmesi de hataya yol açar. Eğer ilişkiyi en iyi biçimde açıklayacak kalıp parabolik kalıp olduğu halde yanlışlıkla doğrusal kalıp kullanılırsa yine hata ortaya çıkar. Ancak, birden çok denklemle ifade edilebilecek bir iktisadi olayı tek denklemli bir model olarak ifade edilirse aynı şekilde hataya yol açılmış olur.
Toplulaştırma Yanlışlıkları
Farklı davranışlar içinde bulunan çeşitli iktisadi birimlere ait değerlerin toplanarak tek bir veri olarak ifade edilmesi de hataya yol açar. Bu durumda adeta, çeşitli birimler arasındaki farklılıkları ifade eden değişkenler modele alınmamış olmaktadır. Örneğin bir tüketim fonksiyonu çalışmasında, birbirinden farklı olan tüketicilerin, tüketim ve gelir verilerinin toplanarak bir araya getirilmesi böyle bir hatanın kaynağını oluşturur.
Ölçmeye Yanlışlıkları
Değişkenlere ait verilerin yanlış ölçülmesi, bağımlı değişkenin gerçek değerleri ile tahmin değerleri arasında farklara neden olur. Verilerin derlenmesi ve işlenmesi sırasında yapılan hatalar ölçme yanlışlıkları olarak ifade edilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder